Aktualności

HISTORIA I EWOLUCJA ZNIECZULENIA DOŻYLNEGO

Początki dożylnego podawania leków sięgają XVII wieku, kiedy Christopher Wren wstrzyknął psu opium za pomocą gęsiego pióra i świńskiego pęcherza, co spowodowało, że pies wpadł w „odrętwienie”. W latach trzydziestych XX wieku do praktyki klinicznej wprowadzono heksobarbital i pentotal.

Modele i równania dotyczące wlewów dożylnych powstały w latach 60. XX w. w farmakokinetyce, a w latach 80. XX w. wprowadzono sterowane komputerowo systemy wlewów dożylnych. W 1996 r. wprowadzono pierwszy system infuzji kontrolowany docelowo („Diprufusor”).

DEFINICJA

A infuzja kontrolowana docelowojest wlewem kontrolowanym w taki sposób, aby próbować osiągnąć zdefiniowane przez użytkownika stężenie leku w danym przedziale ciała lub danej tkance. Koncepcję tę po raz pierwszy zaproponował Kruger Thiemer w 1968 roku.

FARMAKOKINETYKA

Wielkość dystrybucji.

Jest to pozorna objętość, w jakiej rozprowadzany jest lek. Oblicza się ją ze wzoru: Vd = dawka/stężenie leku. Jego wartość zależy od tego, czy jest obliczana w chwili zerowej – po bolusie (Vc), czy w stanie stacjonarnym po wlewie (Vss).

Luz.

Klirens oznacza objętość osocza (Vp), z której lek jest eliminowany w jednostce czasu, biorąc pod uwagę jego eliminację z organizmu. Rozliczenie = eliminacja X Vp.

Wraz ze wzrostem klirensu okres półtrwania ulega skróceniu, a wraz ze wzrostem objętości dystrybucji wzrasta również okres półtrwania. Luz można również wykorzystać do opisania szybkości przemieszczania się leku pomiędzy przedziałami. Lek jest początkowo rozprowadzany do kompartmentu centralnego, a następnie do kompartmentów peryferyjnych. Jeżeli znana jest początkowa objętość dystrybucji (Vc) i stężenie pożądane dla uzyskania efektu terapeutycznego (Cp), możliwe jest obliczenie dawki nasycającej, aby osiągnąć to stężenie:

Dawka nasycająca = Cp x Vc

Można go także wykorzystać do obliczenia dawki bolusa wymaganej do szybkiego zwiększenia stężenia podczas wlewu ciągłego: Dawka bolusa = (Cnew – Cactual) X Vc. Szybkość infuzji zapewniająca utrzymanie stanu stacjonarnego = Cp X klirens.

Proste schematy infuzji pozwalają na osiągnięcie stanu stacjonarnego stężenia w osoczu przed co najmniej pięciokrotnością okresu półtrwania w fazie eliminacji. Pożądane stężenie można osiągnąć szybciej, jeśli po dawce w bolusie następuje infuzja z dużą szybkością.